Mỗi năm vào Chủ Nhật thứ hai của tháng Năm, thế giới dường như chậm lại một chút để nói lời “Cảm ơn Mẹ.” Chúng ta tặng hoa, viết những dòng thư đầy cảm xúc, đặt bàn ăn sáng, và chia sẻ những lời tri ân trên mạng xã hội. Nhưng đằng sau những hộp sô-cô-la và tấm thiệp lấp lánh là một câu chuyện bắt nguồn từ nỗi đau, khát vọng hòa bình, và tình yêu thiêng liêng của một người con gái dành cho mẹ mình. Lịch sử Ngày Của Mẹ – Ngày Hiền Mẫu ở Mỹ cảm động hơn nhiều so với những gì chúng ta vẫn tưởng.
Nơi Khởi Nguồn Từ Hòa Bình Và Sự Quan Tâm
Lịch sử của Ngày Của Mẹ tại Hoa Kỳ bắt đầu từ những đóng góp thầm lặng của hai người phụ nữ phi thường vào thế kỷ 19.
Trước tiên là Ann Reeves Jarvis, một người mẹ và nhà hoạt động xã hội tại West Virginia. Vào những năm 1850, bà tổ chức các “Câu Lạc Bộ Công Tác cho Các Bà Mẹ” nhằm nâng cao vệ sinh và chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng, đặc biệt trong bối cảnh tỷ lệ tử vong trẻ em rất cao. Trong thời kỳ Nội Chiến Hoa Kỳ, bà kêu gọi sự trung lập và chăm sóc thương binh từ cả hai bên. Sau chiến tranh, bà tổ chức “Ngày Hòa Giải cho Các Bà Mẹ” nhằm hàn gắn chia rẽ trong cộng đồng.
Tiếp theo là , Julia Ward Howe, tác giả bài hát nổi tiếng The Battle Hymn of the Republic. Chứng kiến hậu quả thảm khốc của chiến tranh và cái chết của bao người cha, chồng, con bà đã viết bản Tuyên Ngôn Ngày Của Mẹ năm 1870. Nhưng thay vì kêu gọi ăn mừng, bà kêu gọi các bà mẹ đứng lên đấu tranh cho hòa bình. Bà mơ về một ngày phụ nữ trên toàn thế giới có thể tụ họp để tìm ra cách giúp nhân loại sống trong hòa bình và không còn chiến tranh.
Mặc dù những nỗ lực này chưa lập tức tạo nên một ngày lễ chính thức, nhưng đã đặt nền móng đạo đức và tinh thần cho một ngày kỷ niệm quan trọng trong tương lai.
Người Con Gái Không Bao Giờ Bỏ Cuộc
Nhân tố thực sự đưa Ngày Của Mẹ đến với trái tim người Mỹ chính là Anna Jarvis, con gái của Ann Reeves Jarvis. Sau khi mẹ mất năm 1905, Anna quyết tâm vinh danh người mẹ tận tụy của mình. Cô tin rằng tình yêu và sự hy sinh của người mẹ xứng đáng có một ngày kỷ niệm quốc gia.
Năm 1908, Anna tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Của Mẹ đầu tiên tại một nhà thờ Methodist ở Grafton, West Virginia—nơi mẹ cô từng dạy giáo lý. Cô trao tặng hoa cẩm chướng trắng—loài hoa mà mẹ cô yêu thích—như một biểu tượng của sự thuần khiết và tưởng nhớ.
Anna đã không ngừng viết thư vận động chính phủ, lãnh đạo nhà thờ và các doanh nhân để kêu gọi công nhận ngày này. Cuối cùng, vào năm 1914, Tổng Thống Woodrow Wilson đã ký tuyên bố chính thức công nhận Ngày Của Mẹ là một ngày lễ quốc gia, được tổ chức vào Chủ Nhật thứ hai của tháng Năm.
Khi Ngày Tưởng Niệm Trở Thành Ngày Thương Mại
Trớ trêu thay, người đã dốc lòng sáng lập nên Ngày Của Mẹ lại dành cả phần đời còn lại để chống lại sự thương mại hóa của nó.
Anna Jarvis thất vọng khi ngày lễ cô dày công tạo dựng bị chiếm lĩnh bởi các nhà buôn hoa, thiệp và kẹo. Cô từng tẩy chay các sự kiện Ngày Của Mẹ, phản đối công khai và thậm chí chi tiền túi để kiện tụng, mong trả lại ý nghĩa ban đầu cho ngày này.
Nhưng bất chấp nỗ lực của cô, Ngày Của Mẹ đã trở thành một trong những ngày lễ thương mại lớn nhất ở Hoa Kỳ, với hàng tỷ đô la chi tiêu mỗi năm. Với nhiều người, đó là dịp để đưa mẹ đi ăn, tặng quà, hay chỉ đơn giản là gọi điện thoại về nhà.
Một Ngày Để Tưởng Nhớ
Tuy nhiên, đằng sau vẻ hào nhoáng của quảng cáo và hoa tươi, vẫn còn đó những cảm xúc chân thật và sâu sắc. Với những ai đã mất mẹ, Ngày Của Mẹ là một ngày đau buồn. Chiếc ghế trống nơi bàn ăn. Chiếc điện thoại không còn đổ chuông. Những ký ức dội về khi thấy một món ăn quen thuộc hay hương thơm của đóa hoa cũ.
Với những người con ấy, Ngày Của Mẹ không chỉ là ngày ăn mừng, mà là ngày tưởng nhớ—một dịp để lắng lòng, cảm nhận và tri ân tình mẫu tử thiêng liêng.
Dù mẹ bạn vẫn còn bên cạnh, đang ở xa, hay đã yên nghỉ, Ngày Của Mẹ là lúc để dừng lại và cảm nhận. Trong nhịp sống hối hả, hãy nhớ rằng Ngày Của Mẹ không nằm ở những món quà đắt tiền, mà ở chính tình yêu vô điều kiện mà mẹ đã dành cho chúng ta.
Vì thế, năm nay, đừng chỉ ăn mừng Ngày Của Mẹ.
Hãy tôn vinh. Hãy cảm nhận. Hãy tưởng nhớ.
Đôi khi chỉ một dòng thư tay hay một lời thì thầm trong tim… mang theo cả một trái tim yêu thương.
-Lê Nguyễn Thanh Phương-