Khi nhiệt độ mùa hè ngày càng tăng cao, người lớn tuổi dễ gặp các vấn đề sức khỏe vì nóng, mất nước, tác dụng phụ của thuốc và nhiều yếu tố khác. Dưới đây là 20 lời khuyên thực tế về thực phẩm & nước uống, thuốc men, quần áo, vận động, giấc ngủ và các cách làm mát nhà cửa để người lớn tuổi luôn khỏe mạnh, ngay cả khi không có điều hòa.
Thực Phẩm & Nước Uống
1. Uống Nước Thường Xuyên
Hãy bắt đầu uống nước trước khi cảm thấy khát. Mỗi ngày nên uống 6–8 ly nước, có thể thêm các loại nước điện giải electrolyte nếu vận động ngoài trời.
2. Ăn Thực Phẩm Có Nhiều Nước và Dễ Tiêu
Ăn trái cây như dưa hấu, nho, dưa leo và các món salad rau xanh giúp bổ sung nước và tốt cho tiêu hóa.
3. Hạn Chế Cà Phê, Rượu và Nước Ngọt Có Gas
Những loại nước uống này làm mất nước trong người. Thay vào đó, hãy chọn nước lọc, nước ép loãng hoặc nước trái cây ngâm tự nhiên.
4. Chú Ý Đến Tác Dụng Phụ của Thuốc
Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu (diuretics), thuốc chống trầm cảm, thuốc hạ huyết áp có thể ảnh hưởng đến khả năng điều hòa nhiệt độ trong người. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu cần điều chỉnh liều lượng.
5. Tham Khảo Bác Sĩ về Lượng Nước Phù Hợp
Nếu đang dùng thuốc hạn chế nước (fluid-restricted medication) hoặc thuốc lợi tiểu (water pills), cần được bác sĩ tư vấn trước khi tăng lượng nước uống vào mùa hè.
Trang Phục & Bảo Vệ Da
6. Chọn Quần Áo Rộng, Màu Sáng, Chất Liệu Thoáng Khí
Chất liệu cotton hoặc linen màu sáng giúp phản xạ nhiệt và giữ cơ thể mát mẻ.
7. Đội Nón Vành Rộng và Đeo Kính Chống Tia UV
Bảo vệ da và mắt khỏi ánh nắng gay gắt, ngay cả khi ngồi dưới bóng râm.
8. Thoa Kem Chống Nắng (SPF 15 trở lên)
Thoa đều và thoa lại sau mỗi 2 tiếng, nhất là khi ra mồ hôi nhiều.
Vận Động Thể Lý
9. Tránh Vận Động Trong Khung Giờ Nóng Nhất (10h – 16h)
Hãy đi dạo, làm vườn hoặc tập thể dục vào sáng sớm hoặc chiều mát.
10. Vận Động Nhẹ Nhàng và Không Vội Vã
Không nên gắng sức. Thay vào đó là những động tác kéo giãn, đi bộ hoặc chăm sóc cây cối.
11. Giữ Cơ Thể Mát Khi Vận Động
Mang theo nước, khăn ướt hoặc quạt tay trong khi tập thể dục.
12. Thử Các Hoạt Động Dưới Nước
Bơi lội hoặc vui chơi gần vòi nước là cách vận động nhẹ nhàng và làm mát cơ thể.
Giấc Ngủ & Nghỉ Ngơi
13. Tạo “góc mát” Trong Nhà Có Gió Lưu Thông
Nếu không có máy lạnh, hãy chọn chỗ râm mát và thông thoáng, đặc biệt là nơi ngủ vào ban đêm.
14. Tắm Mát, Lau Người Bằng Khăn Lạnh hoặc Ngâm Chân Trước Khi Ngủ
Giúp hạ nhiệt cơ thể nhanh chóng và dễ ngủ hơn.
15. Dùng Chăn Mền Mỏng và Ra Giường Thoáng Khí
Nên dùng ga cotton hoặc vải tre (bamboo) để mát hơn khi ngủ.
Làm Mát Nhà Cửa
16. Dùng Quạt Đúng Cách (không chỉ phụ thuộc vào quạt)
Quạt nên dùng cùng khăn ướt hoặc bình xịt sương để đạt hiệu quả cao. Quạt một mình không làm hạ thân nhiệt trong thời tiết cực nóng.
17. Dùng Máy Làm Mát Bay Hơi (swamp cooler) Nếu Sống Nơi Khí Hậu Khô
Giá thành rẻ, hiệu quả ở nơi khô ráo, nhưng không phù hợp ở nơi độ ẩm cao.
18. Đến Các Trung Tâm Có Điều Hòa Công Cộng
Thư viện, trung tâm người cao niên, trung tâm thương mại, rạp phim là nơi trú nắng an toàn trong đợt nắng nóng.
19. Nộp Đơn Xin Trợ Giúp Tài Chính Nếu Gặp Khó Khăn
Chương trình LIHEAP có thể hỗ trợ chi phí điện hoặc mua máy điều hòa cho người có lợi tức thu nhập thấp.
20. Giảm Nhiệt Bên Trong Nhà
Đóng rèm sớm, tránh dùng bếp, lò nướng hoặc máy sấy vào ban ngày. Có thể nấu ăn ngoài trời nếu tiện.
Dấu Hiệu Nguy Hiểm
- Kiệt Sức: đổ mồ hôi nhiều, chuột rút, buồn nôn, chóng mặt – cần làm mát và uống nước ngay.
- Sốc Nhiệt: lú lẫn, nói líu lưỡi, ngất xỉu – gọi cấp cứu 911 ngay lập tức.
Kết Luận
Bạn có thể tận hưởng mùa hè một cách an toàn bằng cách:
- Uống đủ nước
- Chú ý thuốc men
- Ăn mặc thoải mái
- Tập thể dục nhẹ đúng thời điểm
- Làm mát nhà cửa
- Nhận biết sớm dấu hiệu nguy hiểm
Ngay cả khi không có máy điều hòa, người cao niên vẫn có thể bảo vệ sức khỏe tốt với những thay đổi đơn giản nhưng hiệu quả này.
Chúc quý vị có một mùa hè an lành và mát mẻ!
-Phan Trần Hương-
Nguồn Tham Khảo
- National Weather Service – Heat Safety Tips
- CDC – Heat & Older Adults
- Banner Health – Summer Safety Tips for Seniors
- Health in Aging – Hot Weather Safety for Older Adults