Tài Chính & Việc Làm

Gương Phản Chiếu Của Thị Trường Chứng Khoán: Lịch Sử, Vai Trò và Tương Lai Của Dow Jones và S&P 500

Dow Jones Industrial Average (DJIA)
Dow là “ông lớn” trong các chỉ số cổ phiếu tại Hoa Kỳ — ra đời năm 1896 do Charles Dow khởi xướng, với mục đích theo dõi một số công ty công nghiệp chủ chốt. Ngày nay, Dow là chỉ số gồm 30 cổ phiếu “blue-chip,” tính theo giá cổ phiếu (price-weighted). Điều này có nghĩa rằng cổ phiếu có giá cao hơn có thể ảnh hưởng lớn hơn đến chỉ số dù vốn hóa nhỏ hơn.

S&P 500
Chỉ số S&P 500 dưới dạng hiện tại được ra mắt năm 1957, theo dõi khoảng 500 công ty lớn của nước Mỹ. S&P 500 được tính theo vốn hóa thị trường điều chỉnh cho float. Nhờ đó, các công ty có vốn hóa công cộng lớn hơn ảnh hưởng nhiều hơn đến chỉ số. Vì S&P 500 chiếm khoảng 80 % vốn hóa thị trường cổ phiếu Mỹ, nên thường được xem là “bản đại diện” cho toàn thị trường.

Ý Nghĩa Của “Một Điểm” – One Point

  • Điểm Dow: Vì tính theo price-weighted, mỗi $1 biến động trong giá cổ phiếu thành phần có thể đưa chỉ số Dow thay đổi khoảng 6 điểm. Khi Dow “tăng 200 điểm,” có thể một vài cổ phiếu giá cao đã dao động mạnh.
  • Điểm S&P: S&P 500 là chỉ số vốn hóa, nên biến động được nhìn qua phần trăm thay đổi tổng vốn hóa các công ty thành phần. Nếu S&P lên 1 %, tức là tổng giá trị các công ty trong chỉ số tăng ~1 %.

Thành Phần Hiện Tại
S&P 500

Danh sách đầy đủ gồm 500 công ty và thay đổi theo thời gian. Các công ty có trọng số hàng đầu hiện nay gồm Nvidia, Microsoft, Apple, Amazon và Meta. 10 công ty hàng đầu trong chỉ số thường chiếm hơn 1/3 giá trị chỉ số.

Dow 30
Dow chỉ có 30 cổ phiếu được chọn kỹ càng, đại diện các ngành trọng yếu. Vì chỉ số này tính theo giá, các cổ phiếu có giá cổ cao dễ có ảnh hưởng đặc biệt.

Điều Kiện Được Thêm Vào Hoặc Loại Ra

S&P 500
Một số điều kiện chính:

  • Là công ty Mỹ
  • Vốn hóa tối thiểu đạt yêu cầu
  • Thanh khoản & tỷ lệ cổ phiếu lưu hành đủ
  • Lợi nhuận dương theo GAAP trong quý gần nhất và tổng 4 quý
  • Cân nhắc cân bằng ngành

Dow
Không có công thức cố định — một ủy ban chọn các công ty có danh tiếng, vốn hóa lớn, đại diện ngành, và phổ biến với nhà đầu tư.

Số Công Ty Bị Loại Ra Trong 10 Năm Qua

  • Dow: Khoảng 8 lần thay đổi trong 10 năm, bao gồm việc thay thế Intel bằng Nvidia, Sherwin-Williams thay Dow Inc. và Amazon thay Walgreens.
  • S&P 500: Trung bình khoảng 27 công ty được thêm và loại mỗi năm — tức khoảng 250–300 thay đổi trong 10 năm.

Đầu Tư Quỹ Hưu Trí Vào Các Chỉ Số
Phần lớn tiền trong 401(k), quỹ hưu trí và quỹ mục tiêu được phân bổ vào quỹ chỉ số/ETF như S&P 500 (SPY, VOO) và ít hơn là Dow (DIA).
Lợi ích: chi phí thấp, đa dạng hóa ngay.
Rủi ro: tập trung quá nhiều vào một số công ty vốn hóa lớn có thể tạo biến động mạnh.

Diễn Biến Thị Trường 2025 Theo Quý

  • Quý 1 (tháng 1- 3): S&P 500 giảm khoảng 4,3 %, Dow giảm 0,9 %.
  • Quý 2 (tháng 4-6): S&P 500 tăng mạnh khoảng 10,9 %.
  • Quý 3 (tháng 7-9): Tiếp tục tăng dương, phản ánh kỳ vọng lợi nhuận cải thiện.

Tại Sao Thị Trường Ổn Trong Khi Chi Phí Sống Vẫn Cao

  • Thị Trường Mang Tính Dự Báo: Giá cổ phiếu phản ánh kỳ vọng 6–12 tháng tới, không phải tình trạng hiện tại.
  • Lạm Phát Hạ Nhiệt: Dù giá cao, tốc độ tăng đã chậm lại.
  • Tập Trung Ở Các Cổ Phiếu Lớn: Một vài công ty công nghệ dẫn dắt chỉ số.
  • Thất Nghiệp Ổn Định: ~4,3 %, không quá cao so với quá khứ lịch sử.
  • Người Tiêu Dùng Vẫn Bị Áp Lực: Nhiều gia đình còn theo mức sống “từng tháng.”

Người Hưu Trí Có Nên Lo Lắng?
Lý Do Không Hoảng Loạn

  • S&P 500 đã mở rộng độ lan tỏa, không chỉ dựa vào vài “ông lớn.”
  • Quỹ mục tiêu đã tự động cân bằng rủi ro.

Rủi Ro Cần Lưu Ý

  • Tập trung quá nhiều vào nhóm cổ phiếu lớn.
  • Rủi ro chính sách, địa chính trị, chu kỳ kinh tế.

Gợi Ý

  • Xem lại, phân bổ tài sản phù hợp nhu cầu chi tiêu.
  • Đa dạng hoá, thêm cổ phiếu quốc tế hoặc quỹ cổ tức.
  • Giữ chi phí thấp, duy trì tái cân bằng tự động.

-Phan Trần Hương-

Nguồn Tham Khảo & Đọc Thêm