Tháng 5 năm 2025, quy định về phẩm màu thực phẩm nhân tạo tại Hoa Kỳ đang trải qua những thay đổi đáng kể ở cả cấp tiểu bang và liên bang. Dưới đây là tổng hợp các thông tin mới nhất để trả lời những câu hỏi chính:
Các Tiểu Bang Nào ở Hoa Kỳ Đã Cấm Dùng Phẩm Màu Thực Phẩm?
Ít nhất 11 tiểu bang tại Hoa Kỳ đã ban hành hoặc đề xuất lệnh cấm các phẩm màu nhân tạo, đặc biệt là Red Dye No. 3 (Màu đỏ số 3). Những tiểu bang như California, New York, Illinois, Maryland, Missouri và New Jersey đã có các bước tiến rõ rệt trong việc cấm hoặc giới hạn các phẩm màu này.
- California là tiểu bang đi đầu, cấm Red Dye No. 3 và một số chất phụ gia khác trong các thực phẩm được bán tại tiểu bang, bắt đầu có hiệu lực vào năm 2027.
- Ngoài ra, từ năm 2028, California cũng sẽ cấm các phẩm màu tổng hợp như Red No. 40 và Yellow No. 5 trong các bữa ăn ở trường công lập.
Tác Hại Sức Khỏe của Phẩm Màu Nhân Tạo
Các phẩm màu thực phẩm tổng hợp đã được liên kết với nhiều nguy cơ sức khỏe, đặc biệt đối với trẻ em:
- Vấn Đề Hành Vi: Các nghiên cứu cho thấy Red No. 40 và Yellow No. 5 có thể gây năng động, khó tập trung và ảnh hưởng đến khả năng chú ý – đặc biệt ở những trẻ có triệu chứng ADHD.
- Phản Ứng Dị Ứng: Một số người có thể gặp phải phản ứng như nổi mề đay, ngứa, hoặc hen suyễn.
- Nguy Cơ Ung Thư: Red Dye No. 3 đã được chứng minh gây ung thư trong các thử nghiệm trên động vật, là lý do chính khiến phẩm màu này bị cấm ở nhiều nơi.
Kế Hoạch Loại Bỏ Phẩm Màu của Bộ Trưởng Robert F. Kennedy Jr.
Robert F. Kennedy Jr., Bộ trưởng Y-tế và Dịch Vụ Nhân Sinh Hoa Kỳ, đã công bố một sáng kiến liên bang nhằm loại bỏ tám phẩm màu thực phẩm tổng hợp có nguồn gốc từ dầu mỏ như Red No. 40, Yellow No. 5 và Blue No. 1.
- Thời Gian Có Hiệu Lực: Kế hoạch đặt mục tiêu loại bỏ hoàn toàn các phẩm màu này khỏi chuỗi cung ứng thực phẩm cuối năm 2026.
- FDA sẽ hợp tác chặt chẽ với các nhà sản xuất để hỗ trợ chuyển đổi sang các lựa chọn tự nhiên an toàn hơn.
Người Dân Nên Làm Gì Trong Thời Gian Chờ Đợi?
Trong khi lệnh cấm chưa chính thức có hiệu lực, người tiêu dùng có thể chủ động bảo vệ sức khỏe bằng cách:
- Đọc Kỹ Nhãn Sản Phẩm: Tránh các sản phẩm có ghi các phẩm màu tổng hợp như Red No. 3, Red No. 40, Yellow No. 5, Blue No. 1.
- Ưu Tiên Sản Phẩm Dùng Màu Tự Nhiên: Chọn thực phẩm có sử dụng màu từ củ dền, nghệ, hoa đậu biếc hoặc các loại rau củ tự nhiên khác.
- Hạn Chế Thực Phẩm Chế Biến Sẵn: Tránh kẹo, nước giải khát có màu sắc sặc sỡ, ngũ cốc ngọt dành cho trẻ em – đây là các sản phẩm thường chứa phẩm màu nhân tạo.
Tình Hình Tại Canada, Châu Âu và Châu Á
Canada
Canada chưa cấm Red Dye No. 3, nhưng kiểm soát chặt chẽ mức sử dụng – tối đa 300 phần triệu (ppm). Health Canada duy trì danh sách các chất tạo màu được phép và thường xuyên đánh giá mức độ an toàn.
Liên Minh Châu Âu (EU)
EU không cấm hoàn toàn phẩm màu nhân tạo nhưng quy định nghiêm ngặt:
- Yêu cầu dán nhãn rõ ràng nếu sản phẩm chứa phẩm màu có thể gây ảnh hưởng đến khả năng chú ý và hành vi ở trẻ em.
- Kết quả là nhiều nhà sản xuất tại EU đã chuyển sang dùng phẩm màu tự nhiên để tránh phải dán nhãn cảnh báo.
Châu Á
Luật thực phẩm tại các nước Châu Á khác nhau. Ví dụ:
- Năm 2009, Myanmar vướng phải bê bối sử dụng phẩm màu không được phép trong món lá trà lên men (lahpet), khiến Malaysia và Singapore cấm nhập khẩu các sản phẩm bị nhiễm phẩm màu đó.
Hoa Kỳ đang trong tiến trình siết chặt và loại bỏ phẩm màu thực phẩm nhân tạo, đặc biệt là các chất có nguy cơ gây ung thư và ảnh hưởng tiêu cực đến hành vi trẻ em. Tuy nhiên, cho đến khi các quy định mới được thực thi đầy đủ, người tiêu dùng nên chủ động lựa chọn thực phẩm an toàn hơn thông qua việc đọc kỹ nhãn mác và ưu tiên thực phẩm dùng nguyên liệu tự nhiên.
-Nguyễn Bách Khoa-
Nguồn Tham Khảo Thêm:
- Environmental Working Group (EWG) – Bản Đồ Tương Tác về Quy Định của Các Tiểu Bang
https://www.ewg.org/news-insights/news/2025/03/interactive-map-tracking-state-food-chemical-regulation-us - Scientific American – Những Gì Chúng Ta Biết Về Phẩm Màu Thực Phẩm Nhân Tạo và Sức Khỏe
https://www.scientificamerican.com/article/what-we-know-about-artificial-food-dyes-and-health-as-rfk-jr-declares-a-u-s - Newsweek – Bản Đồ: 11 Tiểu Bang Có Lệnh Cấm Phẩm Màu Thực Phẩm
https://www.newsweek.com/map-11-states-food-dye-bans-1961920 - ABC News – Kế Hoạch của RFK Jr. Về Việc Loại Bỏ Phẩm Màu Thực Phẩm Nhân Tạo
https://abcnews.go.com/US/rfk-jr-plans-phase-artificial-food-dyes-us/story?id=121034287 - FDA – Thông Báo Chung của HHS và FDA Về Việc Loại Bỏ Phẩm Màu Tổng Hợp Dựa Trên Dầu Mỏ
https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/hhs-fda-phase-out-petroleum-based-synthetic-dyes-nations-food-supply - Health Canada – Danh Sách Các Tác Nhân Tạo Màu Được Phép
https://www.canada.ca/en/health-canada/services/food-nutrition/food-safety/food-additives/lists-permitted/3-colouring-agents.html - Trash Panda App – Phụ Gia Thực Phẩm của Hoa Kỳ Bị Cấm Ở Châu Âu
https://www.trashpandaapp.com/blog/us-food-additives-banned-in-europe - Henry Ford Health – Nguy Cơ Của Phẩm Màu Thực Phẩm Nhân Tạo
https://www.henryford.com/blog/2025/01/health-risks-of-artificial-food-dyes